چرا نمایش خانگی مستند نمی‌سازد؟
تاریخ انتشار: ۲۲ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۷۸۷۹۹
به گزارش قدس آنلاین، دهه۹۰ به‌ویژه نیمه دوم آن، دوران شکوفایی مستندسازی در کشورمان بود، به‌طوری‌که مستند سینمایی «در جست‌وجوی فریده» به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار۲۰۲۰ معرفی شد. فیلم‌های مستند هرچند اندک اما سهمی در اکران‌های سینمایی داشتند و خون تازه‌ای در رگ‌های این شاخه تصویری دوید؛ اما پس از کرونا و پیامدهای اقتصادی آن، بسیاری از صنایع هنری آسیب دیدند و هنرهای تازه‌جان‌گرفته بیشتر در معرض نابودی و تعطیلی قرار گرفتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خروجی قطره‌چکانی دولتی‌ها
هزینه‌های بالای تولید و ریسک بالای سرمایه‌گذاری به دلیل برنگشتن سرمایه سبب شد بخش خصوصی تمایلی به سرمایه‌گذاری در این حوزه تصویری نداشته باشد. از سوی دیگر، مشکلاتی که در شبکه توزیع و پخش مستندها وجود داشت، اکران برخط را به پاشنه آشیلی برای انتشار نسخه‌های غیرقانونی و قاچاق آثار تبدیل کرد، به‌طوری‌که بسیاری از مستندسازان مستقل و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، علاقه‌ای به اکران برخط آثارشان نداشتند.
در این میان، مستندهایی که به سفارش تلویزیون یا نهادهای دولتی و حکومتی تولید می‌شدند، نگرانی بابت اکران نداشتند، چرا که یا از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شدند و یا نهاد سفارش‌دهنده، برنامه‌های اکران خصوصی را تدارک می‌دید.
بحران بازگشت سرمایه سبب شد سرمایه‌گذاران خصوصی تمایلی به حضور در این عرصه نداشته باشند مگر اینکه مستند، تبلیغاتی باشد و دلشان از بابت تأمین بودجه یا بازگشت سرمایه، قرص شود.
با توجه به بالا رفتن هزینه‌های ساخت مستند و نبود تضمین بازگشت سرمایه در چرخه اکران، تهیه‌کنندگان خصوصی کم‌کم از این وادی خارج شده و تولید مستند در انحصار نهادهای دولتی و تلویزیون قرار خواهد گرفت.
از سوی دیگر با توجه به محدودیت بودجه‌های دولتی، تهیه‌کنندگان این حوزه هم بخشی از هزینه‌های ساخت را از محل بودجه‌های دولتی می‌گیرند که با هزینه‌های واقعی تولید همخوانی ندارد. به بیان دیگر، گرانی تولیدات بصری سبب شده دست تهیه‌کنندگان دولتی در حوزه مستندسازی بسته بماند و از میان انبوه طرح‌هایی که به تلویزیون یا مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی می‌رسد، خروجی پروژه‌ها به شکل قطره‌چکانی باشد.
مستندهای مثله شده در شبکه‌های اجتماعی
«شبکه مستند» کانال مستقل تلویزیون و خانه مستندسازان است، اما این مدیوم تصویری مانند سریال، آورده مالی از محل پخش آگهی برای رسانه ملی ندارد. اکران‌های محدود هنر و تجربه در سینماها هم سهم مهمی در چرخه اقتصادی این حوزه ندارند. پلتفرم‌ها هم مایل به مشارکت در تولید مستند نیستند، چون برایشان سودآور نیست.
درز امنیتی در اکران جشنواره‌ای
برگزاری جشنواره‌ها به دلیل معرفی آثار مهم و راهیابی فیلمسازان جوان به عرصه هنر، مهم و ضروری است، اما گاهی نبود امنیت در اکران‌های جشنواره‌ای سبب می‌شود برخی تهیه‌کنندگان آثارشان را به جشنواره‌ها ندهند، چرا که ممکن است به دلیل ضعف امنیت در اکران شهرستان‌ها، آثار قاچاق شوند و تهیه‌کننده‌ای که بناست با پخش فیلمش در شبکه توزیع رسمی داخلی و خارجی، بازگشت سرمایه داشته باشد با بحرانی جدی روبه‌رو شود.
انتشار غیرقانونی نسخه قاچاق فیلم‌ها در فضای مجازی، ضربه‌ای جدی به نظام تهیه‌کنندگی حرفه‌ای در سینمای ایران زده است و کمتر تهیه‌کننده مستقلی با سرمایه شخصی، ریسک بالای ورود به این فضا را می‌پذیرد، در حالی‌که نظام قضایی و امنیتی باید بستری امن برای ممانعت از قاچاق فیلم‌ها به‌ویژه در اکران‌های محدود جشنواره‌ای و اکران برخط ایجاد کند. حتی فیلم‌های سینمایی که به دلیل تعطیلی موقت سالن‌های سینمایی در دوران کرونا، اکران برخط داشتند ۲۰دقیقه پس از اکران برخط، قاچاق می‌شدند. شاید این اتفاق برای فیلم‌هایی که بودجه آن‌ها از سوی نهادهای دولتی و حکومتی تأمین شده، شکننده نباشد اما تهیه‌کننده مستقل بخش خصوصی را نابود می‌کند. تهیه‌کنندگی مستند در بخش خصوصی مثل شیرینی‌پزی خانگی است که حساسیت و وسواس زیادی برای تولید دارد، ولی تهیه‌کنندگی در بخش دولتی مثل کارخانه شیرینی‌سازی است؛ انتشار غیرقانونی فیلم‌های مستند در یک کارخانه بزرگ سبب توقف چند روزه خط تولید می‌شود اما در کارگاه‌های کوچک خانگی منجر به تعطیلی آن‌ها خواهد شد.
ناهمخوانی برآوردهای مالی با هزینه‌های تولید
با توجه به افزایش تورم و بالا رفتن دستمزدها، هزینه‌های تولید آثار تصویری در سال‌های اخیر نسبت به گذشته چند برابر شده است، این در حالی است که بودجه‌های تولید در مراکز دولتی، متناسب با تورم افزایش نیافته و بودجه‌های پایین سبب تولید فیلم‌هایی فقیر شده که مستندسازان را به ساخت مستندهای گزارشی ساده سوق داده است. کارگردانی که برای ساخت یک مستند سینمایی چند سال زمان می‌گذارد، با برآورد مالی پایینی از سوی نهادهای سفارش‌دهنده همچون تلویزیون یا مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی روبه‌رو است؛ مثلاً به‌طور میانگین برآورد مالی برای ساخت یک مستند ۵۰دقیقه‌ای رقمی بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان (در بهترین حالت) است. در حالی‌که اگر بنا باشد یک مستند سینمایی خوب ساخته شود نیاز به فیلمبرداری ماهر با تجهیزات کافی دارد و دستمزد آفیش یک فیلمبردار حرفه‌ای در تهران، روزانه ۵ تا ۱۰میلیون تومان است. اگر بنا باشد برای تولید یک مستند سینمایی، فیلمبردار حدود یک ماه آفیش شود، دستمزد فیلمبردار بیشتر از برآورد کلی مستند می‌شود. در چنین شرایطی یک مستند سینمایی که فرایند تحقیق، تولید و تدوین آن چند سال زمان می‌برد، به چه قیمتی برای سازنده تمام می‌شود و تهیه‌کننده به چه قیمتی می‌تواند آن را بفروشد که هزینه‌های تولید را جبران کند؟
برآوردهای مالی که مستندسازان به نهادها ارائه می‌دهند اگر با واقعیت برابری کند، رقمی می‌شود که این مراکز دولتی امکان پرداخت آن را ندارند. بی‌پولی در عرصه مستندسازی سبب شده فعالان این حوزه برای گذران زندگی به مشاغل غیرمرتبط رو بیاورند. به گفته یکی از تهیه‌کنندگان مستقل، مستندسازی که شب در جشنواره جایزه می‌گیرد، فردا صبح برای گذران زندگی باید دنده عوض کند.
اگرچه جریان تولید سریال در پلتفرم‌ها از بار بیکاری عوامل سینما و تلویزیون کاست اما بی‌تمایلی شبکه‌های نمایش خانگی برای ورود به عرصه مستندسازی که امروز یکی از گونه‌های جذاب و دیدنی در تلویزیون‌های خصوصی جهان است، مستندسازان داخلی را بی‌انگیزه کرده است؛ درحالی‌که ورود پلتفرم‌ها به این عرصه با ساخت پروژه‌های کلان و جهانی می‌تواند هنرمندانی که پشت فرمان تاکسی‌های اینترنتی نشسته‌اند را به پشت دوربین‌ها و مانیتورها برگرداند.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: فیلم مستند مستند سینمای مستند یک مستند سینمایی بازگشت سرمایه تهیه کنندگان تهیه کننده اکران برخط بخش خصوصی اکران ها فیلم ها سبب شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۷۸۷۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توضیح تهیه‌کننده «پرویزخان» درباره اعتراض احمدرضا عابدزاده و اکران آنلاین
تهیه‌کننده فیلم «پرویزخان» با بیان اینکه در شرایط فعلی ساخت فیلم ورزشی یک تصمیم پرریسک است، درباره دلایل اکران آنلاین زودهنگام این فیلم و اعتراض برخی فوتبالیست‌ها به آن توضیحاتی را ارائه کرد.
عطا پناهی درباره وضعیت اکران آنلاین فیلم «پرویزخان» که پیش‌تر به عنوان یکی از فیلم‌های نوروزی بر پرده سینماها رفته بود، به ایسنا گفت: اکران فیلم «پرویز خان» در ایام نوروز برای من به عنوان تهیه‌کننده اتفاق خوشحال‌کننده‌ای بود اما متأسفانه میزان فروش این فیلم با آنچه که متصور بودیم فاصله زیادی داشت و به نظرم لازم است کارشناسان اکران به این موضوع ورود کنند. باید بررسی شود که چرا فیلم‌های غیرکمدی شانس چندانی برای فروش ندارند و فیلم سینمای طنز و کمدی است که می‌تواند شانسی برای موفقیت در گیشه داشته باشد. در شرایط حاضر ساخت فیلم غیر کمدی و به خصوص فیلم ورزشی تصمیمی پر ریسک است.
پناهی درباره اکران آنلاین زودهنگام این فیلم سینمایی در «فیلم‌نت« اظهار کرد: فکر می‌کنم ظرفیت فروش این فیلم در شرایط حاضر در سالن‌های سینما به حد نهایی خود رسیده و پس از اینکه تیزرهایی از فیلم نیز در تلویزیون پخش شد و بیننده‌ها با اسم «پرویز خان» آشنایی پیدا کردند، ذهنیت خوبی از فیلم وجود دارد و موقعیت خوبی است که در این شرایط «پرویزخان» نمایش آنلاین خود را آغاز کند. به نظرم با شناختی که از این پلتفرم دارم، فکر می‌کنم «پرویزخان» در اکران آنلاینش که بلافاصله پس از اکران در سینماها صورت گرفته، بیشتر دیده شود و به شخصه به این اتفاق در نمایش آنلاین خوش‌بین هستم.
او ادامه داد: من فکر می‌کنم در این سال‌ها سلیقه و ذائقه مردم خواسته یا ناخواسته تغییر کرده و از آنجا که تنوع ژانر زیادی در سینمای ما شاهد نیستیم و فیلم‌های ترسناک، اکشن، بیوگرافی، ورزشی و... در این سینما دیده نمی‌شوند مردم به سینمای کمدی گرایش پیدا کرده‌اند و شاهد هستیم که تولیدات کمدی نیز به همین دلیل رو به افزایش است.
این تهیه‌کننده در ادامه در برابر ساخت یک فیلم ورزشی اظهار کرد: ژانر ورزشی یکی از گونه‌هایی است که شاید در چند سال گذشته تعداد تولیدات سینمایی در این گونه بسیار اندک باشد و به همین دلیل تماشاچی با تردید به سراغ این آثار می‌رود. فیلم‌هایی با ژانرهای غیرکمدی در خطر شکست هستند و برای ما که فیلمی ورزشی تولید کرده‌ایم به نظر من این خطر بسیار بیشتر بود. جدا از تغییر ذائقه مردم متأسفانه سانس‌ها و سینماهای خوبی هم در شهرستان‌ها به این فیلم داده نشد و امیدوارم با اکران آنلاین این کمبود جبران شود.
پناهی درباره بازسازی صحنه مسابقه فوتبال ایران و کویت در سال ۱۳۶۵ گفت: از روز اولی که فیلمنامه «پرویزخان» آماده شد می‌دانستیم که یک سوم آخر فیلم که مربوط به مسابقه ایران و کویت می‌شود سخت‌ترین سکانس‌ها را برای ضبط داریم و آقای ثقفی با دقت و وسواس دکوپاژهای این سکانس‌ها را نوشتند و حتی استوری برد هم تهیه شد و ما چند جلسه به همراه آقای سید هادی اسلامی مدیر جلوه‌های ویژه میدانی و آقای وحید ابراهیمی فیلمبرداری اثر چند جلسه در زمین فوتبال قبل از شروع تولید و بازیکن‌ها و بازیگرها صحنه‌هایی که قصد بازسازی آن را داشتیم ضبط کردیم تا با آمادگی کامل به سر صحنه فیلمبرداری برویم و کاملاً مطلع باشیم که باید از چه نوع لنز و چه حرکت دوربینی استفاده کنیم. برای ضبط این صحنه‌ها و بازسازی صحنه‌های حساس و مهم این مسابقه فوتبال هیچ نمونه‌ای نداشتیم و به نظرم ساخت این فیلم با این صحنه‌ها یک حرکت رو به جلو در سینمای ایران بود که خوشبختانه توانستیم سکانس‌های قابل قبولی هم ضبط کنیم و بسیاری از مخاطبان بر دقیق بودن بازسازی‌ها تأکید دارند.
پناهی درباره حواشی ایجاد شده و اعتراض برخی اشخاص که در قصه «پرویزخان» حضور دارند، تصریح کرد: خیلی از فوتبالیست‌هایی که هم دوره آقای دهداری بودند فیلم را دیدند و تعامل خوبی بین ما و این دوستان شکل گرفت و اکثر این افراد فیلم را دوست داشتند. آقای احمدرضا عابدزاده دروازه‌بان سابق تیم ملی کشورمان به روایت این فیلم اعتراض کردند اما ایشان در خارج از کشور هستند و مطمئناً فیلم را آن زمان که اعتراض‌شان را مطرح کردند، ندیده بودند، امیدوارم بعد از دیدن فیلم نظرشان را بشنویم چرا که فکر می‌کنم نظر ایشان پس از دیدن فیلم تغییر خواهد کرد. آقای وطن‌خواه هم اعتراضی درباره این فیلم مطرح کردند که البته اطلاع دارم آقای ثقفی (کارگردان فیلم) پیش از شروع فیلمبرداری دو ساعت مصاحبه تلفنی با ایشان داشتند و فکر می‌کنم آقای وطن‌خواه هم با توجه به مسائلی که مطرح کردند فیلم را ندیده بودند.
وی در پایان تأکید کرد: جدا از اعتراض‌هایی که آقای عابدزاده و آقای وطن‌خواه درباره «پرویزخان» مطرح کردند دیگر افراد حاضر در قصه این فیلم مثل آقای جواد زرینچه فیلم را دیدند و اتفاقاً «پرویز خان» را دوست داشتند و نظرات مثبتی درباره فیلم مطرح کردند. خانم شیدا دهداری فرزند مرحوم پرویز دهداری که در مراحل ساخت فیلم با ما همراهی بسیار خوبی داشتند نیز نظر مثبتی درباره «پرویز خان» نشان دادند.
انتهای پیام
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت